Hướng dẫn sử dụng bàn điều khiển DMX 512 TQ (DMX192).

Hướng dẫn sử dụng bàn điều khiển DMX 512 TQ (DMX192).

Thiết bị điều khiển DMX này là thiết bị đơn giản và thông dụng nhất để điều khiển các loại đèn sân khấu. Tiền thân của nó là model Storm do hãng F.A.L (Italy) sản xuất khoảng năm 1997. Sau này TQ nhái mẫu mã và sản xuất đại trà, nên giá rất rẻ và dễ sử dụng.

Thiết bị này có thể điều khiển cùng một lúc 12 đèn sân khấu bất kỳ, mỗi đèn không quá 16 địa chỉ DMX. Như thế, tổng số address nó có thể quản lý là 192 địa chỉ đầu tiên của mã DMX 512.

-Cách set địa chỉ cho đèn:

Cố định, không thay đổi được, cách nhau một khoảng 16 địa chỉ. Đèn thứ nhất cài ở địa chỉ 1, đèn thứ 2 cộng thêm 16 sẽ thành 17, đèn thứ 3 là 33, cứ thế tiếp diễn là 49, 65, 81, 97 v.v cho tới đèn thứ 12 là 177.

-Lập chương  trình cho đèn (fixtures programing):

Nếu làm chương trình lần đầu tiên, bạn phải xóa trắng hết tất cả các chương trình đã cài trong thiết bị ở những lần trước. Tắt switch on/off ở mặt sau thiết bị, nhấn và giữ 2 nút PROGRAM và BANK DOWN cùng lúc, bật switch on/off, khi thấy đèn sáng và nháy vài lần là bộ nhớ flash của thiết bị đã được xóa sạch.

Sang phần lập chương trình:

Bạn nhấn nút PROGRAM, giữ trong vòng 3 giây cho đến khi đèn báo nhỏ bên cạnh chữ Program trên màn hình LCD bật sáng. Bạn nhấn BANK UP hay BANK DOWN để lựa Bank mà bạn sắp lập chương trình vào, thí dụ như Bank 1. DMX 192 cho phép bạn lập được 30 bank, mỗi bank là 1 chương trình độc lập.

Lập scene. Mỗi bank có thể chứa tối đa 8 scene, từ 1 đến 8. Bạn lựa tất cả hay từng cái đèn ở 12 nút bấm ở ô SCANNERS, mỗi nút tương ứng với  cây đèn mà bạn đã set địa chỉ trước đó. Khi đèn LED bên cạnh mỗi nút bật sáng là đèn đó đã kích hoạt, sẵn sàng để điều khiển. Bạn đưa những cây đèn vào những vị trí và những effect kèm theo mà bạn muốn, tạo thành 1 scene cố định. Dùng 8 fader, thay đổi 1 trong 2 page bằng cách bấm nút page select để điều chỉnh 16 địa chỉ của đèn (Page A là từ 1 -> 8, page B là 9 -> 16). Thí dụ vị trí chiếu vào phông, effect đổi màu tự động chẳng hạn. Khi đã hoàn tất scene này, bạn đưa nó vào bộ nhớ bằng cách bấm MIDI/REC, giữ tay và bấm tiếp số của scene mà bạn muốn nhớ vào đó (có loại thì bấm MIDI/REC rồi kế đó bấm số scene). Khi bạn thấy tất cả các đèn LED trên thiết bị nháy 3 lần là vị trí, effect của đèn đã được ghi nhớ vào flash rom của thiết bị. Sau đó, bạn tiếp tục làm thêm những scene khác với kỹ thuật cũng như làm với scene đầu tiên.

Trong 1 bank, số scene tối đa bạn có thể lập là 8. Không nhất thiết phải lập đủ 8 scene trong 1 bank. Bạn có thể lập ít hơn tùy bạn muốn. Nếu bank chỉ có 1 scene thì bank này là bank tĩnh (static), không thay đổi được, giá trị cũng giống như 1 scene đã lập. Để ý  trước khi lập trình, nếu bạn quên không xóa hết những chương trình trước đó, thiết bị vẫn còn nhớ những scene này làm cho những đèn có thể chạy hỗn độn. Bạn xóa những scene này bằng cách nhấn và giữ nút AUTO/DEL rồi bấm số scene cần xóa.

Trong khi lập trình, có thể check những scene đã lập bằng cách bấm vào số scene tương ứng. Scene có lỗi, không đúng mong muốn, bạn sửa đèn lại cho đúng rồi cho nhớ chồng lên chỗ scene bị lỗi . Áp dụng tính năng check scene này, bạn có thể test chương trình bằng cách bấm tuần tự từng scene theo thứ tự tăng dần từ 1 đến 8, khoảng cách bấm đều nhau, bạn có thể thấy trước được bank đang lập khi play chạy như thế nào.

Sau khi đã hoàn tất những công đoạn trên, bạn thoát ra khỏi chương trình bằng cách nhấn và giữ nút program 3 giây, đèn Program sẽ tắt, hiện ra đèn báo Blackout, bạn đã làm xong 1 bank, sẵn sàng để hoạt động.

Theo cách trên, bạn lập thêm nhiều bank khác nữa, tùy thích. Mỗi bank mới, bạn nên lập trình cho đèn có vị trí và effect khác nhau theo công dụng của đèn cho phép.

-Điều khiển đèn:

DMX 192 xử dụng rất đơn giản. Chỉ cần lựa bank, tắt Blackout rồi bấm AUTO/DEL là nó sẽ tự động xuất ra tín hiệu DMX điều khiển đèn với chương trình chứa trong bank đã lựa. Nếu mở từng scene thì không bấm AUTO/DEL, mà bấm trực tiếp vào 1 – 8 scene đã lập.

Khuyết điểm lớn nhất của thiết bị này là không thể nhớ tốc độ đổi scene của chương trình. Trước khi chạy chương trình (play bank), bạn phải set fader speed lên gần tối đa, nhìn vào bảng hiện số, chỉnh cho tốc độ tương đối vào khoảng 2 giây là vừa. Fader slope thì ở vị trí 0, nếu sử dụng movie head. Bản thân loại đèn này chạy cũng khá chậm rồi, không cần điều chỉnh slope nữa, trừ khi bạn có chương trình quét pan tilt rất chậm. Nếu là scanner, mirror lắc rất nhanh, phải điều chỉnh lại slope cho chậm lại phù hợp với ý muốn của bạn.

Vì có đến 30 bank nên khi thay đổi bank bằng cách bấm BANK UP hay BANK DOWN hơi chậm. Bạn nên gán những bank nào thường sử dụng nhất vào 6 nút bấm chase góc trên bên phải thiết bị. Cách làm tuần tự như sau.

Bấm nút lựa chase nào bạn muốn copy từ bank.

Bấm BANK UP hay BANK DOWN để lựa bank nào bạn muốn copy.

Bấm nút MUSIC/BANKCOPY.

Sau cùng là bấm nút MIDI/REC để đưa vào bộ nhớ.

Khi điều khiển chương trình, bạn chỉ cần 1 thao tác bấm chase bạn muốn là controller sẽ tự động thay đổi bank đã copy.

Trong khi chạy chương trình, bạn có thể chơi feeling bằng đổi 1 hay toàn bộ những effect của đèn, thí dụ như đổi sang strobe chẳng hạn. Rất dễ, bạn lựa cây đèn nào muốn đổi, rồi tùy nghi điều chỉnh, sẽ tác động ngay. Muốn thoát chế độ này, chỉ cần tắt các nút lựa đèn, mọi hoạt động sẽ trở về bình thường.

Trên đây là hướng dẫn cơ bản để bạn có thể hiểu cách sử dụng bàn điều khiển DMX512 để mọi người có thể tham khảo.